อธิบายและยกตัวอย่าง

เทคนิคการอธิบาย
       
         เทคนิคการอธิบาย หมายถึง กลวิธีต่างๆที่ใช้ในการพูดแสดงรายละเอียดและให้ตัวอย่างให้ผู้เรียนเข้าใจ หายจากข้อสงสัย เกิดความชัดเจนในสิ่งนั้น หรือขยายความในลักษณะที่ช่วยให้ผู้อื่นเข้าใจเรื่องราวต่าง ๆ ได้ชัดเจนขึ้น ซึ่งอาจกระทำได้โดยการบอก การตีความ การสาธิต การยกตัวอย่าง ฯลฯ บางครั้งเพื่อให้การอธิบายเป็นที่เข้าใจได้ง่าย อาจจะใช้วัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ประกอบการอธิบาย ก็จะช่วยทำให้ผู้ฟังสนใจและเข้าใจความหมายได้ดีขึ้น


ลักษณะการอธิบายที่ดี
          1. เวลาที่ใช้ในการอธิบายไม่ควรนานเกินไป โดยปกติใจความที่สำคัญอาจจะใช้เวลาในการอธิบายเพียง
          1 นาที หรือน้อยกว่านั้น เวลาที่ใช้ในการอธิบายเรื่องใดเรื่องหนึ่งในแต่ละครั้ง ไม่ควรเกิน 10 นาที เพราะการใช้เวลาที่ยาวนานเกินไป จะทำให้ผู้ฟังขาดความสนใจ และเกิดการเบื่อหน่าย ซึ่งจะทำให้ยากแก่การทำความเข้าใจและจดจำ
          2. ภาษาที่ใช้ควรจะง่ายแก่การเข้าใจ ไม่ต้องแปล รัดกุม ไม่เยิ่นเย้อ น่าฟัง
          3. สื่อการสอนหรือตัวอย่างที่ใช้ประกอบการอธิบายควรจะมีลักษณะน่าสนใจ และช่วยให้เข้าใจเรื่องที่อธิบายได้ง่ายขึ้น
          4. การอธิบายควรจะให้ครอบคลุมใจความสำคัญได้ครบถ้วน
          5. การอธิบายควรเริ่มจากเรื่องที่เข้าใจง่ายไปหาเรื่องที่เข้าใจยาก
          6. ควรใช้ท่าทางประกอบเพื่อให้การอธิบายน่าสนใจ
          7. ควรใช้แนวความคิดหรือการอธิบายของนักเรียนที่ครูให้อธิบายมาเป็นแนวทางในการอธิบายด้วย เพราะความเข้าใจตามแนวความคิดของนักเรียน ถ้าได้รับการอธิบายเพิ่มเติมจะช่วยให้เข้าใจดีขึ้น
          8. ควรมีการสรุปประเด็นในการอธิบายด้วย


แนวทางในการฝึกการอธิบาย
          1. อ่านเรื่องให้ตลอดด้วยความตั้งใจ
          2. สรุปใจความที่สำคัญของเรื่องเข้าด้วยกัน
          3. นำใจความสำคัญที่สรุปมาทำแผนการสอน
          4. ทำบันทึกการสอนแบบจุลภาค
          5. ทดลองสอน และประเมินผลการสอน


ข้อควรระลึกถึงในการฝึกการอธิบาย
          1.ต้องเตรียมตัวล่วงหน้า
          2.ความแตกต่างระหว่างกลุ่มหรือบุคคล
          3.ความพร้อมของครู
          4.ถ้ามีโอกาสใช้สื่อ ก็ควรใช้
          5.บุคลิกภาพ